ساکاروز که سوکروز هم نامیده می شود یک ماده آلی و زیست شناختی است که به عنوان شکر و قند آشپزخانه از آن استفاده می شود. این ماده یک پودر کریستالی سفید رنگ و بی بو است که مزه ای شیرین دارد. ساکاروز به خاطر مصرف غذایی ای که دارد بسیار معروف است. ساکاروز در واقع یک مولکولدی ساکاریداست. یک کربوهیدرات دو قندی که از اتصال دومونوساکاریدبا نام هایگلوکزوفروکتوزتشکیل شده است. فرمول شیمیایی ساکاروز عبارت است از C₁₂H₂₂O_{11 .} در سال 2011 تقریبا 168 میلیون تن شکر (‌ساکاروز ) در دنیا تولید شد.

ساکاروز که سوکروز هم نامیده می شود یک ماده آلی و زیست شناختی است که به عنوان شکر و قند آشپزخانه از آن استفاده می شود. این ماده یک پودر کریستالی سفید رنگ و بی بو است که مزه ای شیرین دارد. ساکاروز به خاطر مصرف غذایی ای که دارد بسیار معروف است. ساکاروز در واقع یک مولکولدی ساکاریداست. یک کربوهیدرات دو قندی که از اتصال دومونوساکاریدبا نام هایگلوکزوفروکتوزتشکیل شده است. فرمول شیمیایی ساکاروز عبارت است از C₁₂H₂₂O_{11 .} در سال 2011 تقریبا 168 میلیون تن شکر (‌ساکاروز ) در دنیا تولید شد.

خواص فیزیکی و شیمیایی ساکاروز

ساکاروز مولکولی است با 4 مرکز کربن کایرال و تعداد زیادی گروه شیمایی فعال.

ساختار ساکاروز

α-D-glucopyranosyl-(1→2)-β-D-fructofuranoside

در ساکاروز دو مولکولگلوکزوفروکتوزبه هم دیگر متصل شده اند. کربن شماره 1 روی مولکولگلوکزبه کربن شماره 2 مولکولفروکتوزمتصل شده است. این اتصال که یک پیوند اتری است باعث به وجود آمدن مولکول ساکاروز می شود. هر دویگلوکزوفروکتوزدر طبیعت می توانند به یکی از دو فرم آلفا یا بتا باشند ولی برای تشکیل ساکاروز حتما بایدگلوکزاز نوع آلفا بوده وفروکتوزاز نوع بتا باشد. نکته جالب دیگر در مورد ساکاروز این است که در تشکیل ایندی ساکارید- برخلاف سایردی ساکاریدها - انتهای احیا کننده هر دو قند به هم متصل شده اند ( در بیشتردی ساکاریدها انتهای احیا کننده یک قند به انتهای غیر احیا کننده قند دیگر وصل می شود ) . این موضوع باعث شده است که ساکاروز یکدی ساکاریدغیر احیا کننده باشد.

تجزیه گرمایی و اکسیداتیو ساکاروز

ساکاروز در 186 درجه سانتی گراد ذوب شده و با تجزیه شدن تشکیل کارامل را می دهد. مثل سایر کربوهیدرات ها - با سوختن ساکاروز - آب و کربن دی اکسید آزاد می شود. برای مثال در راکت ها و موشک های آموزش و آماتور با نام موشک های شکلاتی از ساکاروز به عنوان سوخت استفاده می شود که ره همراه پتاسیم نیترات به کار می رود.

48 KNO₃+ 5 C₁₂H₂₂O₁₁→ 24 K₂CO₃+ 24 N₂+ 55 H₂O + 36 CO₂

برخی دیگر از واکنش های معمول ساکاروز با هیدروکلریک اسید - پتاسیم کلرات و اسید سولفوریک به شرح زیر است:

8 HClO₃+ C₁₂H₂₂O₁₁→ 11 H₂O + 12 CO₂+ 8 HCl

H₂SO₄(catalyst) + C₁₂H₂₂O₁₁→ 12 C + 11 H₂O + heat and H₂O + SO₃as a result of heat

هیدرولیز ساکاروز

هیدرولیز باعث شکستن پیوند گلیکوزیدی ساکاروز شده وگلوکزوفروکتوزآزاد می کند. این عمل با آنزیم های ساکاراز رخ می دهد. همچنین اسید نیز می تواند باعث هیدرولیز ساکاروز شود.

پروکاریوت ها دسته از موجودات زنده تک سلولی هستند کهسلولهایآن ها فاقد هسته مشخص ( karyon ) و یا هر اندامک غشا دار دیگر می باشد. جاندارانی کهسلولهای آن ها دارای اندامک می باشد یوکاریوت نامیده می شوند. بیشتر باکتری ها جاندارانی تک سلولی هستند ولی برخی از آن ها مثل میکسوباکتری ها در چرخه زندگی خود مرحله ی پرسلولی هم دارند. برخی دیگر هم مثل سیانوباکتری ها تشکیل کلنی می دهند. واژه ی پروکاریوت از دو واژه ی یونانی پرو به معنی پیش و کاریون به معنی هسته به وجود آمده است که فقدان هسته در این گونهسلولها را بیان می کند. سلولهای پروکاریوتی فاقد هسته, میتوکندری یا هر اندامک غشا دار دیگر هستند و تمام اجزای آن ها از جمله آنزیم ها و ریبوزوم ها و ماده ژنتیک و ... در تماس مستقیم با مایع سیتوپلاسم قرار دارند.

پروکاریوت ها دسته از موجودات زنده تک سلولی هستند کهسلولهایآن ها فاقد هسته مشخص ( karyon ) و یا هر اندامک غشا دار دیگر می باشد. جاندارانی کهسلولهای آن ها دارای اندامک می باشد یوکاریوت نامیده می شوند. بیشتر باکتری ها جاندارانی تک سلولی هستند ولی برخی از آن ها مثل میکسوباکتری ها در چرخه زندگی خود مرحله ی پرسلولی هم دارند. برخی دیگر هم مثل سیانوباکتری ها تشکیل کلنی می دهند. واژه ی پروکاریوت از دو واژه ی یونانی پرو به معنی پیش و کاریون به معنی هسته به وجود آمده است که فقدان هسته در این گونهسلولها را بیان می کند. سلولهای پروکاریوتی فاقد هسته, میتوکندری یا هر اندامک غشا دار دیگر هستند و تمام اجزای آن ها از جمله آنزیم ها و ریبوزوم ها و ماده ژنتیک و ... در تماس مستقیم با مایع سیتوپلاسم قرار دارند.

تمایز بین یوکاریوت ها پروکاریوت ها پیش از اینکه یک رده بندی زیست شناختی باشد,‌ یک تمایز بین سازماندهی سلولی است. پروکاریوت ها شامل دو قلمرو جداگانه باکتری ها و آرکی باکتری ها هستند و یوکاریوت ها نیز به تنهایی یک قلمرو را تشکیل می دهند. ( بخش رده بندی جانداران را ببینید).

ارتباط پروکاریوت ها با یوکاریوت ها

تقسیم و تمایز بین یوکاریوت ها و پروکاریوت ها مهم ترین تقسیم بندی بین موجودات زنده به شمار می رود چرا که این دو دسته از موجودات زنده ویژگی های کاملا متفاوتی با هم دارند. یوکاریوت ها دارای هسته ی مشخصی هستند که ماده ژنتیک آن ها را از سیتوپلاسم ( سایر محتویات درونسلول) جدا می کند ولی در پروکاریوت ها چنین هسته ای وجود ندارد و ماده ژنتیک پروکاریوت ها مستقیما در تماس با محتویاتسلولقرار دارند. یکی دیگر از تفاوت های این دو دسته ی جانداران تفاوت در ریبوزوم های آن ها است. ریبوزوم جزئی ازسلولاست که وظیفه ی پروتئین سازی را بر عهده دارد. ریبوزوم های پروکاریوتی در قیاس با ریبوزوم های یوکاریوتی بسیار کوچک تر هستند. نکته ی جالب توجه اینجاست که ریبوزوم ها داخل میتوکندری ها و کلروپلاست ها ( از اندامک هایسلولهای یوکاریوتی ) مشابه ریبوزوم های پروکاریوت ها هستند. این موضوع یکی از چندین مدرک برای اثبات این قضیه است که می توکندری و کلروپلاست از هم زیستیسلولهای پروکاریوتی باسلولپیش یوکاریوت اولیه به وجود آمده اند.

ژنومسلولهای پروکاریوتی توسط پروتئین هایی در بخشی ازسلولبه نام نوکلئوئید ( nucleoid ) حفظ می شود. نوکلئوئید فاقد غشای جدا کننده بوده و در تماس مستقیم با محتوی سیتوپلاسم قرار دارد. محتوی نوکلئویئد یک کروموزوم پروکاریوتی است که در تعامل با پروتئین های متصل به DNA قرار گرفته است. پروکاریوت ها دارای یک کروموزومحلقویهستند و از این جهت نیز با یوکاریوت ها متفاوتند: هرسلولیوکاریوتی چندین کروموزوم غیر حلقوی ( خطی ) دارد.

پروکاریوت ها فاقد میتوکندری و کلروپلاست هستند ولی این موضوع به این معنی نیست که واکنش های متابولیکی ای مثل تنفس سلولی و فتوسنتز در اینسلولها به وقوع نمی پیوندد. آنزیم های کاتالیز کننده ی چنین واکنش هایی در غشایسلولهای پروکاریوتی قرار دارند و در واقع غشای اینسلولها محل انجام این واکنش ها است.

عکس از باکتری پلانکتومیست / به ناحیه نوکلوئید غشا دار توجه کنید

سلولهای پروکاریوتی در داخلسلولهایشان برخی از ساختار های ابتدایی را دارند. برای مثال در برخی از باکتری ها پروتئین هایی مثل Mreb و MbI و ... دیده می شود که به عنوان اسکلت سلولی ایفای نقش می کنند. همچنین در راسته ای از باکتری ها به نام پلانکتومیست ها غشایی دو لایه اطراف نوکلئوئید را احاطه می کند.

پروکاریوت ها از لحاظ اندازهسلولبسیار کوچک تر از یوکاریوت ها هستند و در نتیجه نسبت سطح به حجم ( سطحسلولتقسیم بر حجمسلول) در آن ها بسیار بیشتر است. در نتیجه ی این ویژگیسلولهای پروکاریوتی, میزان متابولیسم پایه پروکاریوت ها بیشتر بوده و سرعت متابولیسم و رشد و تکثیر بیشتری نسبت به یوکاریوت ها دارند تا حدی که تعداد برخی ازسلولها پروکاریوتی مثل باکتری معروف E.coli در هر 20 دقیقه دو برابر می شود ( در شرایط مساعد ).

رابطه ی اجتماعی و ارتباط متقابل بین سلول های پروکاریوتی

با وجود اینکه هنوز هم بیشتر مردم عادی فکر می کنند باکتری هاسلولهای منفردو منزوی ای هستند که هیچ ارتباطی با هم ندارند, به مراتب دیده می شود که اینسلولها می توانند اجتماعات پیچیده ای را تشکیل دهند. در بیشتر موارد تعداد زیادی از باکتری ها در یک ماده ی زمینه ای مخاطی یکجا جمع می شوند. چنین اجتماعاتی از باکتری ها بیوفیلم ( biofilm ) نامیده می شود. در بیوفیلم ها باکتری های مختلف در زمان ها و مکان های متفاوت الگو های بیان ژنی مختلفی را نشان می دهند و مانند جانداران پر سلولی یوکاریوتی, تنظیم این الگو های بیان ژن از طریق سیگنالینگ ( پیغام رسانی مولکولی ) نجام می گیرد. این موضوع,ادراک حد نسابیاکوروم سنسینگ( quorum sensing ) نامیده می شود.

بیوفیلم ها ممکن است به شدت هتروژن بوده و انواع مختلفی از باکتری ها را در خود داشته باشند. این اجتماعات باکتریایی اغلب بر روی سطوح جامد متصل می شوند ( برای مثال پلاک های دندانی بیوفیلم هایی هستند که توسط گلیکوکالیس گونه ای از باکتری ها به نام استرپتوکوکوس موتانس ایجاد می شوند) ولی در برخی مواقع ممکن است به شکل محلول در مایع نیز وجود داشته باشند. بیوفیلم ها از ریز کلنی های باکتریایی تشکیل

یک بیوفیلم متشکل از باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس

می شوند که در ماده زمینه قرار گرفته اند و توسط موادی از هم جدا می شوند. ساختار بیوفیلم ها به گونه ای است که مایعاتی مثل آب به راحتی می تواند به درون آن نفوذ کرده
و به همه جای بیوفیلم دسترسی داشته باشد. وقتی حجم توده بیوفیلم بیشتر از حدی می شود که اکسیژن و مواد غذایی از طریق انتشارسلولبهسلولبه همه جای بیوفیلم برسد, این ویژگی بیوفیلم به کمکسلولها می آید و مواد از طریق آبی که در داخل بیوفیلم منتشر می شود, با محیط تبادل مواد می کنند. این موضوع باعث شده که برخی دانشمندان اجتماعات پروکاریوتی را جانداران پرسلولی پروکاریوتی دارای سیستم گردش مواد بنامند!

باکتری هایی که به شکل بیوفیلم در میایند مزایای زیادی پیدا می کنند از جمله اینکه برخی از باکتری ها فقط در حالت بیوفیلم بیماری زا هستند. همچنین باکتری هایی که بیوفیلم تشکیل می دهند بیش از 100 برابر در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم تر هستند تا باکتری هایی که به شکل منفرد زندگی می کنند. این موضوعات یکی از موضوعات بحث بر انگیز امروز جوامع علمی است که دانشمندان را به تحقیق بیشتر در مورد بیوفیلم ها و جوامع باکتریای مشغول کرده است. احتمال می رود تحقیقات و مطالعات بیشتر در مورد بیوفیلم ها, دیدگاه ما را نسبت به باکتری ها تغییر دهد...

تولید مثل پروکاریوت ها

تولید مثل در پروکاریوت ها ( باکتری ها و آرکی ها ) به شکل غیر جنسی و اغلب با تقسیم دوتایی ( binnary fission ) انجام می شود. ولی این موضوع به این معنی نیست که در پروکاریوت ها تبادل ژن و نوترکیبی نداریم. تبادل و تغییر اطلاعات ژنتیک و نوترکبی در پروکاریوت ها توسط فرآیند های جداگانه ای مثل هم یوغی ( کنژوگاسیون conjugation ) انجام می شود.

ساختار سلول پروکاریوت ها

مقالهسلولرا ببینید.

سلولهای پروکاریوتی از لحاظ اندازه اغلب بین 1 تا 10 میکرون هستند ولی به طور کلی باکتری هایی به کوچکی 0.2 میکرون و باکتری هایی به بزرگی 750 میکرون ( گونه ی تیومارگاریتا نامی بینسیس ) نیز وجود دارند. اجزای اصلیسلولهای پروکاریوتی عبارتند از:

ساختار هایسلولپروکاریوتی	شکل	توضیح مختصر
تاژک / فلاژل		تاژک یا فلاژل باکتری عضوی ازسلولهای باکتریایی است که مسئول حرکت کردن باکتری ها می باشد. تاژک باکتریایی ساختاری متفاوت از تاژک های یوکاریوتی دارد و از پروتئین هایی به نام فلاژلین ساخته شده است. نحوه حرکت تاژک های پروکاریوتی هم با تاژک های یوکاریوتی متفاوت بوده و چرخشی می باشد. تاژک پروکاریوتی از سه بخش تشکیل شده است: رشته - قلاب یا هوک - جسم قاعده ای
غشای سلولی		غشای سلولی درسلولهای پروکاریوتی تقریبا مشابه غشای های سلولی در سایرسلولها است. البته تفاوت هایی اندکی هم وجود دارد برای مثال نوع فسفولیپید های موجود در غشایسلولهای مختلف با هم متفاوت اند. همچنین غشا های پروکاریوت ها بر خلاف غشا های یوکاریوتی فاقد کلسترول هستند ( به غیر از دسته ای از باکتری ها به نام مایکوپلاسما ها )
دیواره سلولی		دیوارهسلولهای پروکاریوتی از اجزای مهم اینسلولها است و برخلاف سایر اجزای پروکاریوت ها بسیار پیچیده و پیشرفته می باشد. باکتری ها به طور کلی بر اساس دیواره سلولی شان به چهار دسته گرم مثبت ها - گرم منفی ها - اسید فست ها و مایکوپلاسما ها ( فاقد دیواره) تقسیم بندی می شوند. دیواره باکتری های گرم منفی پیچیده ترین نوع دیواره ی سلولی می باشد که باعث می شود باکتری های گرم منفی به بیشتر آنتی بیوتیک ها مقاوم بوده و عفونت های خطرناکی را ایجاد کنند.
سیتوپلاسم	--	سیتوپلاسم به محتویات داخل غشای یکسلولگفته می شود.
ریبوزوم		ریبوزوم های پروکاریوتی مانند ریبوزوم های یوکاریوتی وظیفه سنتز پروتئین را دارند با این تفاوت که ریبوزوم ها در پروکاریوت ها کوچک تر هستند. ریبوزوم های یوکاریوتی 80S می باشند در حالی که ریبوزوم های پروکاریوتی 70S هستند ( S واحد سودبرگ است که نشان دهنده ضریب ته نشینی ماده در اولترا سانتریفوژ می باشد)
نوکلئویید		نوکلئویید ناحیه ای ازسلولپروکاریوتی است که ماده ژنتیکسلولدر آن قرار میگیرد. در بعضی از باکتری ها ( پلانکتومیست ها ) این ناحیه با یک غشای دو لایه پوشیده می شود اما در بیشتر باکتری ها در تماس مستقیم با محتویات سیتوپلاسم قرار دارد.
گلیکوکالیس	--	گلیکوکالیس یا کپسول پوشش اغلب گلیکوپروتئینی باکتری است که به اتصال باکتری به سطوح مختلف کمک می کند. همچنین این بخشسلولدر تشکیل بیوفیلم نیز اهمیت دارد.
انکلوزیون ها	--	انکلوزین های دانه هایی از مواد شیمیایی هستند که باکتری ها آن ها را ذخیره می کنند تا در مواقع مورد نیاز استفاده کنند.
فیمبریه پیلی		فیمبریه یکی دیگر از زوائد سطحیسلولهای باکتریایی است که در بیشتر باکتری ها گرم منفی و در بعضی از باکتری های گرم مثبت دیده می شود. فیمبریه از تاژک کوتاه تر و نازک تر است. باکتری ها از فیمبریه برای اتصال به سطوح مختلف استفاده می کنند.

شکل ظاهری سلول های پروکاریوت ها

سلولهای پروکاریوتی بر اساس شکل ظاهری که دارند نام گذاری و طبقه بندی می شوند. برخی از این شکل ها عبارتند از:

• کروی : این باکتری ها کوکسی یا کوکوس نامیده می شوند. مثل استرپتوکوکوس پنومونیه عامل بیماری ذاتالریه
• میله ای : این باکتری ها باسیل یا باسیلوس نامیده می شوند. مثل باسیلوس آنتراسیس عامل بیماری سیاه زخم
• ویرگول شکل : این باکتری ها ویبریو نامیده می شوند مثل ویبریو کلرا عامل بیماری وبا

این مقاله ها را نیز ببینید:

باکتری ها - آرکی باکتری ها -سلول-

منبع:http://www.madrase.com

« دانلود انیمیشن در ادامه مطلب »

در ویدیو ی زیر مراحل گاسترولاسیون به شکل انیمیشنی زیبا قابل مشاهده هستند.

شكی نیست كه علم برای انسان بركت است؛زیرا ذهن سالم و بی‌تعصب را به خداوندنزدیكتر می‌كند.در قرآن كریم،ایات بسیاری در زمینه مسائل بهداشتی و پزشكی وجود داردكه تازه در قرن بیستم به اهمیت و حقیقت برخی از این ایه‌ها پی برده شده است و منوظیفه خود می‌دانم كه این ایه‌ها را با استناد به كتاب‌های علمی شرح دهم.دكتر كیثال مور می‌گوید:«در ابتدا ـ یعنی قبل از آنكه علم جنین شناسی به وجود اید ـ درستیصحت جملاتی كه در قرن هفتم میلادی ثبت شده بود،مرا شگفت زده كرد.اگر چه از تاریخ باشكوه دانشمندان مسلمان قرن دهم میلادی مطلع بودم و می‌دانستم كه آنها در پزشكی نقشمهمی داشتند، اما چیزی در مورد حقایق مذهبی و قرآن و سنت نمی‌دانستم».

ادامه متن تنها برای اعضا قابل دسترسی است

جنین شناسی

پدیدآورنده:زهرا آقا محمد شیرازی،

شكی نیست كه علم برای انسان بركت است؛زیرا ذهن سالم و بی‌تعصب را به خداوندنزدیكتر می‌كند.در قرآن كریم،ایات بسیاری در زمینه مسائل بهداشتی و پزشكی وجود داردكه تازه در قرن بیستم به اهمیت و حقیقت برخی از این ایه‌ها پی برده شده است و منوظیفه خود می‌دانم كه این ایه‌ها را با استناد به كتاب‌های علمی شرح دهم.دكتر كیثال مور می‌گوید:«در ابتدا ـ یعنی قبل از آنكه علم جنین شناسی به وجود اید ـ درستیصحت جملاتی كه در قرن هفتم میلادی ثبت شده بود،مرا شگفت زده كرد.اگر چه از تاریخ باشكوه دانشمندان مسلمان قرن دهم میلادی مطلع بودم و می‌دانستم كه آنها در پزشكی نقشمهمی داشتند، اما چیزی در مورد حقایق مذهبی و قرآن و سنت نمی‌دانستم».

من دانشمند نیستم بلكه فردی معمولی هستم كه تمامی تلاشم را در جهت هر چه آسان‌تركردن درك علمی‌ترین حقایق قرآن كریم به كار می‌برم.قرآن كریم،مرحله تشكیل سلولانسان تا رشد كامل او را بیان می‌كند.من برای روشن نمودن این حقیقت علمی كتاب خدامراحل رشد انسان را شرح می‌دهم.برای رسیدن به این منظور،ابتدا به بیان پیشینهتاریخی مختصری در مورد رشد علم جنین شناسی می‌پردازم.

در سال 1859 میلادی دانشمندان متوجه شدند كه «اسپرم»،و «ائوسیت» (یاخته در حالتكوین تخم) هر كدام یك سلول زنده هستند.در سال 1875میلادی «هرتویگ» مشاهدهكرد،چگونه اسپرم،ائوسیت را باور می‌كند و اثبات كرد كه هم اسپرم و هم ائوسیت درتشكیل تخم لقاح یافته مؤثرند.بنابراین،بشر تا قرن نوزدهم نه از تشكیل جنین در اثرتركیب اسپرم و ائوسیت باخبر بود و نه از چگونگی رشد جنین در مراحل مختلف؛و تازهدانشمندان در قرن بیستم بود كه در مورد این دو حقیقت علمی یقین پیدا كردند.اینهاهمه در حالی بود كه قرآن و سنت پیامبر اكرم(ص)،بیش از 1400 سال،پیش،به بیان اینحقایق علمی با گفتاری ساده و در عین حال بسیار علمی پرداخت.

دكتر موریس بوكای می‌گوید:«موقعیت در قرآن كاملاً متفاوت است.این كتابمكانیزم‌های دقیقی را در ایه‌های مختلف ذكر و مراحل تعریف شده واضحی را در تولیدمثل توصیف می‌كند،بدون آن كه حتی یك جمله‌اش غلط باشد.همه چیز در قرآن با عبارت‌هایساده بیان شده كه كاملاً برای انسان قابل درك و دقیقاً مطابق كشف‌هایی است كه بعداًانجام شده است».

برای روشن شدن این موضوع، تشكیل جنین را چنانكه علم مطرح می‌كند،در مقایسه باآنچه كه در قرآن و گفته‌های پیامبر اكرم(ص) مطرح شده است،مرحله به مرحله،توضیحمی‌دهیم. پروفسور كیث مور می‌گوید:«رشد انسان با لقاح آغاز می‌شود؛یعنی هنگامی كهاسپرمی با تخمكی می‌آمیزد و تك سلولی‌ای را به نام تخم لقاح یافته تشكیلمی‌دهد».

قرآن كریم در سوره انسان(ایه‌های 2 ـ 1) می‌فرماید: هل اتی علی الانسان حین منالدهر لم یكن شیئاً مذكورا.انا خلقنا الانسان من نطفة امشاج نبتلیه فجعلناه سمیعاًبصیراً؛ایا زمانی طولانی بر انسان گذشت كه چیز قابلد ذكری نبود؟ ما انسان را ازنطفه مختلفی آفریدیم و او را می‌آزماییم(بدین جهت) او را شنوا و بینا قرار دادیم.

خداوند در قرآن كریم در سوره مؤمنون(ایات 14 ـ 12) به مراحل مختلف رشد چنیناشاره می‌كند:

و لقد خلقنا الانسان من سلالة من طین.ثم جعلناه نطفة فی قرار مكین.ثم خلقناالنّطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظاماً فكسونا العظام لحماً ثمّانشأناه خلقاً ءاخر فتبارك الله احسن الخالقین؛و ما انسان را از عصاره‌ای از گلآفریدیم، سپس او را نطفه‌ای در قرارگاه مطمئن (رحم) قرار دادیم.سپس نطفه را به صورتعلقه(خون بسته)،و علقه را به صورت مضغه(چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بهصورت استخوان‌هایی درآوردیم و بر استخوان‌ها گوشت پوشاندیم،سپس آن را آفرینشتازه‌ای دادیم،پس بزرگ است خدایی كه بهترین آفرینندگان است.

منظور از«قرارگاه مطمئن»ی كه قرآن در مورد آن صحبت می‌كند، همان رحم مادر است كهبسیار راحت همچون گهواره می‌باشد و مكان امنی را برای تشكیل و رشد جنین فراهممی‌نماید. «لگن خاصره استخوانی»،از دستگاه تناسلی زن و نیز، مثانه زن و مرد، ماهیچهراست،رگهای خونی و لنفاوی و غیره محافظت می‌كند. لگن خاصره استخوانی زن و مرد،با همفرق دارد؛زیرا لگن خاصره زن باید آمادگی بزرگ شدن رحم و به دنیا آوردن بچه را داشتهباشد و رحم را در مكانی امن و به دور از هر گونه خطر حفظ ‌كند.این عضو چهار مفصلدارد كه موجب بزرگ شدن آن در هنگام بارداری و زایمان می‌شود.دانشمندان عصر حاضرمی‌گویند كه بخشی از نقش «پروژسترون» آسان كردن حركت لگن خاصره است؛تا بتواند همراهبا رشد جنین بزرگ شود.با نزدیك شدن زمان زایمان،«غده هیپوفیز»،هورمونی ترشح می‌كندكه در اثر آن،لگن خاصره می‌تواند برای ایجاد راه امن عبور بچه بزرگ شود.دكتر موریسبوكای،در مورد كاشتن تخم در اندام‌های تناسلی زن در كتابش «انجیل، قرآن و علم»می‌گوید:«هنگامی كه تخم در «شیپور رحمی» بارور می‌شود،پایین می‌اید،تا در رحم قرارگیرد.به این عمل، كاشتن تخم می‌گویند».

قرآن جایی را كه تخم بارور شده در آن قرار می‌گیرد،رحم می‌نامد: و نقرّ فیالأرحام ما نشاء إلی اجل مسمّی؛و جنین‌هایی را كه بخواهیم تا مدّت معینی در رحم(مادران) قرار می‌دهیم .(سوره حج، ایه 5)

پروفسور كیث مور در كتابش(انسان رو به رشد) می‌گوید:هنگامی كه تخم لقاح یافته تكسلولی از شیپور رحمی می‌گذرد،تقسیم سلولی میتوزی كه به «شكافتگی» معروف است،در آنانجام می‌شود.این مرحله رشد،با اولین تقسیم میتوزی تخم لقاح یافته آغاز و با تشكیل«بلاستوسیست» پایان می‌پذیرد. در پایان اولین هفته،بلاستوسیست،به طور سطحی، درلایه‌های فشرده لایه مخاطی داخل رحم كاشته می‌شود.

«مرحله بعدی،رشد «مضغه» است كه شبیه گوشت یا ماده جویده شده است.سطح نامنظم آنبند بدن جانوران را نشان می‌دهد كه شبیه جای دندان روی ماده جویده شده است».دكترموریس بوكای در كتابش می‌نویسد:«گوشت جویده شده» ترجمه كلمه مضغه است.جنین در آغازتوده كوچكی است.در مرحله خاصی از رشد،با چشم غیر مسلح به شكل گوشت جویده شده دیدهمی‌شود.سپس،قرآن‌كریم، با دقت و با بیانی بسیار رسا،چگونگی خلق استخوان‌های جنین وپوشانده شدن آن به وسیله گوشت را توصیف می‌كند.

دكتر موریس بوكای در همان كتاب می‌گوید:«ساختمان استخوان در درون این توده درچیزی به نام «مغز میانی» رشد می‌كند.استخوان‌هایی كه تشكیل شده‌اند،با ماهیچهپوشانده می‌شوند.در این مورد از كلمه «لحم» استفاده شده است».او در ادامه اعترافمی‌كند،آنچه در قرآن كریم ذكر شده،كاملاً با علم جدید سازگار است.و می‌گوید:توصیفقرآن در مورد مراحل خاص رشد جنین،كاملاً با علم روز تطابق دارد و در قرآن،حتی یكجمله كه علم بتواند آن را رد كند،وجود ندارد.البته در مقابل این سخن باید گفت:اینقرآن نیست كه با علم روز تطابق دارد، بلكه این دانسته‌های بشری است كه روز بهروز،حقایق هستی كه در قرآن بیان شده است،می‌رسد و ذره ذره،با آن تطابقمی‌یابد،چنانچه خود دكتر بوكای در ادامه می‌افزاید:«بیش از هزاران سال قبل،زمانی كهنظریه‌های موهوم غالب بود،انسان از دانش قرآن استفاده می‌كرد.در واقع،كلام قرآن باعبارت‌های ساده حقایق اساسی مهمی را بیان می‌كند كه قرن‌ها طول می‌كشد تا انسانآنها را كشف كند».

منبع:http://951236.blogfa.com